Hay bị tê chân tay là thiếu chất gì? Nhiều người gặp tình trạng này do thiếu vitamin nhóm B, magie hoặc folate – những vi chất quan trọng cho dẫn truyền thần kinh. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu nguyên nhân, cách xét nghiệm, bổ sung an toàn và chế độ ăn giúp giảm tê bì hiệu quả.
Hay bị tê chân tay là thiếu chất gì? 7 nhóm chất “vàng” cho hệ thần kinh
Tê bì chân tay, cảm giác như kiến bò hay kim châm, là tình trạng rất phổ biến. Dù có nhiều nguyên nhân, một trong những lý do thường bị bỏ qua chính là thiếu hụt dưỡng chất. Vậy cụ thể, hay bị tê chân tay là thiếu chất gì? Cơ thể bạn có thể đang “lên tiếng” báo động về sự thiếu hụt 7 nhóm chất quan trọng sau đây:
Vitamin nhóm B (Đặc biệt là B1, B6, B12 và B9 – Folate)
Khi tìm hiểu hay bị tê chân tay là thiếu vitamin gì, nhóm B luôn là câu trả lời hàng đầu. Các vitamin này đóng vai trò then chốt trong việc duy trì sức khỏe và chức năng của hệ thần kinh.
Vitamin B1 (Thiamine) cần thiết cho việc chuyển hóa năng lượng; thiếu B1 (bệnh Beriberi) có thể gây cảm giác nóng rát và tê bì ở chân. Vitamin B6 rất quan trọng cho việc sản xuất chất dẫn truyền thần kinh; thiếu hụt B6 có thể gây tổn thương thần kinh ngoại vi với triệu chứng “kim châm” và đau rát.
Đặc biệt, Vitamin B12 là yếu tố sống còn để tạo ra vỏ bọc myelin bảo vệ dây thần kinh. Thiếu B12 nghiêm trọng sẽ gây tổn thương thần kinh, tê bì, yếu cơ và mất thăng bằng. Cuối cùng, Vitamin B9 (Folate hay Acid Folic) cần thiết cho việc sản xuất tế bào mới, bao gồm cả tế bào máu. Thiếu Folate có thể gây thiếu máu, làm giảm lượng oxy đến các dây thần kinh và gây ra tê bì.
Vì những lý do trên, đây là nhóm vitamin quan trọng nhất cần kiểm tra khi bạn bị tê tay chân thường xuyên.
Canxi (Calcium)
Nhiều người chỉ biết canxi tốt cho xương, nhưng nó cũng vô cùng quan trọng cho hệ thần kinh. Canxi giúp điều hòa các xung động thần kinh và kiểm soát sự co cơ. Khi cơ thể thiếu canxi, các dây thần kinh trở nên nhạy cảm hơn, dễ bị kích thích và phát tín hiệu bất thường. Điều này dẫn đến các triệu chứng như chuột rút, co giật cơ bắp và cảm giác tê rần quanh miệng hoặc ở các ngón tay, ngón chân. Tình trạng này là một đáp án rõ ràng cho câu hỏi hay bị tê chân tay là thiếu chất gì.
Về lâu dài, thiếu canxi còn liên quan đến loãng xương. Nếu tê bì đi kèm đau nhức xương, bạn nên tìm hiểu xem tê tay chân thường xuyên là dấu hiệu bệnh gì liên quan đến xương khớp hay không.
>> Xem thêm về loãng xương:
Bệnh lý loãng xương: Cách chẩn đoán và điều trị
Bài tập cho người loãng xương: Hướng dẫn tập luyện an toàn và hiệu quả
Magie (Magnesium)
Magie là khoáng chất tham gia vào hơn 300 phản ứng sinh hóa trong cơ thể, bao gồm việc sản xuất năng lượng, kiểm soát xung thần kinh và duy trì chức năng cơ bắp. Magie hoạt động như một “người gác cổng” tự nhiên, giúp thư giãn các dây thần kinh và cơ bắp.
Khi thiếu magie, các dây thần kinh có thể trở nên quá nhạy cảm và hoạt động quá mức, dẫn đến co thắt cơ, chuột rút và cảm giác tê buốt ở bàn tay, bàn chân. Nếu bạn hay bị tê chân tay mà không rõ nguyên nhân, đặc biệt nếu kèm theo co giật mí mắt hoặc mệt mỏi, đừng bỏ qua khả năng thiếu hụt khoáng chất quan trọng này.
Kali (Potassium)
Kali là một chất điện giải quan trọng, giúp duy trì sự cân bằng chất lỏng trong cơ thể và đảm bảo sự dẫn truyền chính xác của các tín hiệu thần kinh. Nó hoạt động cùng với natri để tạo ra các xung điện giúp cơ bắp co lại và dây thần kinh gửi tín hiệu.
Thiếu hụt kali (hạ kali máu) có thể làm suy yếu cơ bắp, gây chuột rút, rối loạn nhịp tim và cảm giác tê bì hoặc ngứa ran. Mặc dù thiếu kali nghiêm trọng thường liên quan đến việc mất dịch (như tiêu chảy hoặc nôn mửa), nhưng chế độ ăn không đủ kali cũng góp phần giải thích tại sao hay bị tê chân tay là thiếu chất gì lại liên quan đến các khoáng chất điện giải.
Vitamin E
Vitamin E là một chất chống oxy hóa mạnh, tan trong chất béo. Vai trò chính của nó là bảo vệ màng tế bào, bao gồm cả các tế bào thần kinh, khỏi sự tấn công của các gốc tự do. Nó cũng giúp duy trì lưu thông máu khỏe mạnh và hỗ trợ hệ thống miễn dịch.
Thiếu hụt vitamin E (mặc dù hiếm gặp và thường liên quan đến các bệnh lý kém hấp thu chất béo) có thể gây ra một tình trạng gọi là bệnh thần kinh. Tổn thương thần kinh này dẫn đến yếu cơ, mất cảm giác ở tay chân, khó khăn trong việc phối hợp và đi lại. Đây là một loại vitamin quan trọng khác cần xem xét khi tìm hiểu hay bị tê chân tay là thiếu vitamin gì.
Cách cải thiện tê bì chân tay tại nhà an toàn khi do thiếu chất
Sau khi biết hay bị tê chân tay là thiếu chất gì, giải pháp đầu tiên và an toàn nhất chính là điều chỉnh chế độ ăn uống hàng ngày. Bổ sung đúng loại thực phẩm là một trong những cách chữa tê bì chân tay tại nhà hiệu quả và bền vững nhất khi nguyên nhân là do thiếu hụt dinh dưỡng:
Bổ sung Vitamin nhóm B (B1, B6, B9, B12)
Để khắc phục tình trạng thiếu vitamin B, bạn nên ưu tiên các thực phẩm có nguồn gốc động vật (đối với B12) và các loại hạt, rau xanh (đối với các vitamin B khác). Vitamin B12 gần như chỉ có trong thịt, cá, trứng, sữa. Người ăn chay trường rất dễ thiếu hụt chất này và cần cân nhắc bổ sung từ các nguồn khác.
- Nguồn giàu B12: Gan động vật (bò, gà), cá hồi, cá ngừ, nghêu, sò, thịt bò, trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa.
- Nguồn giàu B6: Thịt gà, cá ngừ, cá hồi, chuối, khoai tây, đậu xanh, ngũ cốc nguyên hạt.
- Nguồn giàu B9 (Folate): Các loại rau lá xanh đậm (rau bina, bông cải xanh, măng tây), các loại đậu (đậu lăng, đậu gà), bơ, hạt hướng dương.
- Nguồn giàu B1: Thịt heo, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt.
Bổ sung Canxi
Nguồn cung cấp canxi dồi dào không chỉ đến từ sữa. Nếu bạn không dung nạp lactose hoặc muốn đa dạng hóa, có rất nhiều lựa chọn khác. Canxi từ nguồn thực vật thường cần vitamin D để hấp thu tốt hơn, vì vậy hãy kết hợp với việc tắm nắng sớm.
- Nguồn giàu Canxi: Sữa, phô mai, sữa chua, cá mòi, cá hồi (ăn cả xương), hải sản (hàu, cua).
- Nguồn thực vật: Đậu hũ, các loại rau lá xanh đậm (cải xoăn, bông cải xanh, rau dền), các loại đậu, hạt hạnh nhân, hạt chia.
Bổ sung Magie và Kali
Magie và Kali thường có mặt cùng nhau trong nhiều loại thực phẩm lành mạnh, đặc biệt là rau xanh, hạt và trái cây. Đây là hai khoáng chất thiết yếu giúp cân bằng điện giải và thư giãn cơ bắp, hỗ trợ giảm chuột rút và tê bì hiệu quả.
- Nguồn giàu Magie: Hạnh nhân, hạt bí, hạt hướng dương, óc chó, bơ, socola đen (nguyên chất), các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt.
- Nguồn giàu Kali: Chuối, khoai lang, khoai tây (cả vỏ), củ dền, bơ, cà chua, dưa hấu, nước dừa, rau bina.
Bổ sung Vitamin E
Vitamin E là một chất chống oxy hóa quan trọng giúp bảo vệ màng tế bào thần kinh. Khi tìm hiểu hay bị tê chân tay là thiếu vitamin gì, vitamin E là một yếu tố không thể bỏ qua, đặc biệt nếu tình trạng tê bì đi kèm với yếu cơ hoặc khó phối hợp động tác.
- Nguồn giàu Vitamin E: Vitamin E tan trong dầu, vì vậy nó có nhiều trong các loại hạt và dầu thực vật.
- Thực phẩm cụ thể: Hạt hướng dương, hạnh nhân, quả bơ, dầu ô liu, dầu hướng dương, rau bina, bông cải xanh, tôm, cá hồi.
>> Xem thêm các bài viết khác về dinh dưỡng tại Optivita:
7 bài thuốc chữa khô khớp gối hiệu quả từ thảo dược Đông y
Vitamin D3 có tác dụng gì? 3 công dụng không thể bỏ qua của Vitamin D3
Những thực phẩm và thói quen cần tránh nếu bạn hay bị tê tay chân
Bên cạnh việc bổ sung dưỡng chất, việc hạn chế một số thói quen và thực phẩm có thể khiến tình trạng tê bì nặng hơn cũng rất quan trọng. Nếu bạn hay bị tê chân tay, hãy lưu ý những điều sau:
- Hạn chế rượu bia, chất kích thích: Rượu bia không chỉ cản trở cơ thể hấp thu các vitamin nhóm B (đặc biệt là B1 và Folate) mà còn có thể gây độc trực tiếp, làm tổn thương dây thần kinh ngoại vi theo thời gian.
- Giảm thực phẩm mặn: Ăn quá mặn (nhiều natri) có thể gây giữ nước, phù nề, làm tăng áp lực lên các dây thần kinh, đặc biệt rõ rệt ở người bị hội chứng ống cổ tay.
- Tránh thực phẩm chế biến sẵn, nhiều đường: Đồ ngọt, bánh kẹo, nước ngọt và đồ ăn nhanh có thể gây viêm nhiễm trong cơ thể và ảnh hưởng xấu đến mạch máu. Quan trọng hơn, tiêu thụ nhiều đường là yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến bệnh tiểu đường, mà biến chứng thần kinh do tiểu đường là nguyên nhân phổ biến gây tê bì chân tay.
- Không giữ một tư thế quá lâu: Đây là một cách chữa tê bì chân tay tại nhà đơn giản. Ngồi vắt chéo chân, nằm gối đầu lên tay, hoặc làm việc văn phòng mà không vận động… đều gây chèn ép mạch máu và dây thần kinh tạm thời. Hãy thường xuyên thay đổi tư thế và đứng dậy vận động sau mỗi 30-45 phút.
Cảnh báo: Tê tay chân thường xuyên là dấu hiệu bệnh gì?
Mặc dù thiếu chất là một nguyên nhân, nhưng nếu bạn bị tê tay chân thường xuyên, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý nghiêm trọng hơn. Việc tìm hiểu hay bị tê chân tay là thiếu chất gì là bước đầu, nhưng không nên chủ quan nếu triệu chứng kéo dài hoặc nặng dần.
- Bệnh tiểu đường: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh thần kinh ngoại vi. Lượng đường trong máu cao kéo dài sẽ làm tổn thương các mạch máu nhỏ nuôi dưỡng dây thần kinh, gây tê, rát, mất cảm giác, thường bắt đầu từ hai bàn chân.
- Thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm: Đây là nguyên nhân cơ học rất phổ biến. Khi đĩa đệm (ở cổ hoặc lưng) bị lồi hoặc thoát vị, nó có thể chèn ép vào rễ dây thần kinh. Tương tự, gai xương do thoái hóa cũng gây chèn ép, dẫn đến tê bì lan xuống cánh tay (nếu ở cổ) hoặc xuống chân (đau thần kinh tọa).
- Hội chứng ống cổ tay: Xảy ra khi dây thần kinh giữa bị chèn ép khi đi qua cổ tay. Tình trạng này thường gây tê ở ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa, đặc biệt là vào ban đêm.
- Thiếu máu: Thiếu sắt hoặc thiếu B12/Folate (thiếu máu hồng cầu to) đều làm giảm khả năng vận chuyển oxy đến các mô, bao gồm cả dây thần kinh, gây mệt mỏi và tê bì.
- Các bệnh lý khác: Suy thận, bệnh gan, bệnh tự miễn (như viêm khớp dạng thấp, lupus), hoặc nhiễm trùng (bệnh Lyme, zona) cũng có thể gây tổn thương thần kinh.
Đối với những trường hợp hay bị tê chân tay do chèn ép cơ học như thoái hóa khớp, việc hỗ trợ sức khỏe sụn khớp là rất quan trọng. Bạn có thể tham khảo các sản phẩm hỗ trợ khớp.
Hiện nay, Viên uống bổ khớp Optivita là một trong những giải pháp được nhiều người tin dùng để hỗ trợ sức khỏe xương khớp, giúp khớp vận động linh hoạt, từ đó có thể góp phần giảm chèn ép lên dây thần kinh.
Tê bì tay chân kéo dài do thiếu chất có nguy hiểm không?
Tê bì tay chân kéo dài do thiếu chất có nguy hiểm không? Câu trả lời chắc chắn là có. Ban đầu, tê bì có thể chỉ gây khó chịu, nhưng nếu nguyên nhân cốt lõi (như thiếu hụt vitamin B12) không được phát hiện và khắc phục kịp thời, nó có thể dẫn đến tổn thương thần kinh vĩnh viễn, không thể phục hồi.
Ví dụ, thiếu vitamin B12 nghiêm trọng và kéo dài có thể làm tổn thương vĩnh viễn tủy sống và não bộ. Người bệnh có thể mất thăng bằng, đi lại khó khăn, suy giảm trí nhớ, lú lẫn và thay đổi tâm trạng.
Tương tự, thiếu canxi nặng có thể gây co giật hoặc rối loạn nhịp tim. Thiếu kali nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng do ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng của tim.
Tình trạng hay bị tê chân tay, dù do bất kỳ nguyên nhân nào, nếu không được điều trị đúng cách, đều có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống hàng ngày của bạn:
- Mất cảm giác: Làm tăng nguy cơ bị thương (như bỏng, giẫm phải vật nhọn, đứt tay) mà không hề hay biết, dẫn đến nhiễm trùng.
- Yếu cơ, teo cơ: Khi dây thần kinh bị tổn thương, cơ bắp không nhận được tín hiệu sẽ dần yếu đi và teo lại, khiến việc cầm nắm, đi lại trở nên khó khăn.
- Mất thăng bằng: Tê ở bàn chân làm giảm khả năng cảm nhận vị trí, khiến người bệnh dễ bị ngã, đặc biệt nguy hiểm ở người lớn tuổi.
- Đau mạn tính: Cảm giác đau rát, như kim châm, có thể trở thành mạn tính, ảnh hưởng đến giấc ngủ, tâm lý và khả năng làm việc.
Kết luận
Hay bị tê chân tay là thiếu chất gì là câu hỏi quan trọng để bắt đầu hành trình chăm sóc sức khỏe. Tình trạng này thường liên quan đến thiếu vitamin nhóm B, canxi hoặc magie. Hãy bắt đầu bằng việc điều chỉnh chế độ ăn uống và thăm khám bác sĩ sớm nếu tình trạng kéo dài.
Để chủ động chăm sóc sức khỏe xương khớp, hãy truy cập website https://optivita.com/ để tìm hiểu thêm các giải pháp hỗ trợ sức khỏe toàn diện từ Hoa Kỳ.
Bài viết này cung cấp thông tin với mục đích tham khảo và giáo dục sức khỏe, không nhằm thay thế cho chẩn đoán, tư vấn hoặc điều trị y tế chuyên nghiệp. Luôn luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế có trình độ trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập luyện hoặc chế độ điều trị mới nào.
HỆ THỐNG OPTIVITA
Optivita Việt Nam – Văn phòng & Trung tâm
Phân phối:
Địa Chỉ: 18 Ter Nguyễn Thị Minh Khai, Phường Sài Gòn, TP. Hồ Chí Minh
Hotline: 1900 2999 36
Kênh bán hàng & phân phối:
- Website: https://optivita.com/
- Fanpage: https://facebook.com/optivitawellness
- Instagram: https://instagram.com/optivita.wellness
- Shopee Mall: https://shopee.vn/product/1578181368/40112275919
