Viêm khớp dạng thấp: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Viêm khớp dạng thấp là bệnh tự miễn mạn tính gây viêm, sưng đau nhiều khớp, làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Tìm hiểu ngay nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả để bảo vệ sức khỏe khớp của bạn.

Viêm khớp dạng thấp là gì?

Viêm khớp dạng thấp (Rheumatoid Arthritis - RA) là một bệnh lý tự miễn mạn tính, xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các mô khỏe mạnh, đặc biệt là màng hoạt dịch của khớp. Cuộc tấn công này gây ra tình trạng viêm, đau, sưng và cứng khớp.

Không giống như viêm xương khớp (thoái hóa khớp) do hao mòn sụn, viêm khớp dạng thấp có thể ảnh hưởng đến nhiều khớp cùng lúc và thường có tính đối xứng (ví dụ: đau cả hai cổ tay, hai đầu gối). Nếu không được kiểm soát kịp thời, tình trạng viêm kéo dài có thể làm tổn thương sụn khớp, xương dưới sụn, dẫn đến biến dạng khớp và mất khả năng vận động.

Bệnh không chỉ giới hạn ở khớp mà còn có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác như da, mắt, phổi, tim và mạch máu. Việc nhận biết và quản lý sớm viêm khớp dạng thấp là yếu tố then chốt để làm chậm tiến trình của bệnh, giảm thiểu tổn thương và duy trì một cuộc sống năng động.

Nguyên nhân của bệnh viêm khớp dạng thấp

Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây ra bệnh viêm khớp dạng thấp vẫn chưa được khoa học xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các chuyên gia tin rằng đây là kết quả của sự kết hợp phức tạp giữa nhiều yếu tố khác nhau:

• Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình bạn có người thân (bố mẹ, anh chị em) mắc viêm khớp dạng thấp, bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Một số gen cụ thể, như nhóm gen HLA (kháng nguyên bạch cầu người), được cho là có liên quan đến việc tăng tính nhạy cảm của cơ thể với bệnh.

• Yếu tố môi trường: Các tác nhân từ môi trường có thể "kích hoạt" bệnh ở những người có sẵn cơ địa di truyền. Hút thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ mạnh nhất đã được chứng minh. Ngoài ra, việc tiếp xúc với một số loại virus hoặc vi khuẩn cũng có thể là tác nhân khởi phát phản ứng miễn dịch bất thường này.

• Yếu tố nội tiết tố: Viêm khớp dạng thấp phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới, đặc biệt là trong độ tuổi sinh sản. Điều này cho thấy rằng nội tiết tố nữ, như estrogen, có thể đóng một vai trò nào đó trong cơ chế hình thành và phát triển của bệnh. Sự thay đổi nội tiết tố sau sinh hoặc trong thời kỳ mãn kinh cũng có thể ảnh hưởng đến diễn tiến của bệnh.

Hiểu về các yếu tố nguy cơ này giúp chúng ta chủ động hơn trong việc phòng ngừa và phát hiện sớm các dấu hiệu của viêm khớp dạng thấp.

>> Xem thêm:

Viêm khớp gối là gì? Phương pháp điều trị và chăm sóc hiệu quả

Hội chứng tennis elbow là gì?

Các triệu chứng viêm khớp dạng thấp

Các triệu chứng của viêm khớp dạng thấp có thể phát triển từ từ hoặc bùng phát đột ngột, mức độ cũng khác nhau ở mỗi người. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu là vô cùng quan trọng để bắt đầu điều trị và ngăn ngừa tổn thương khớp không thể phục hồi.

 Các triệu chứng điển hình tại khớp

Dấu hiệu của bệnh viêm khớp dạng thấp thường xuất hiện ở các khớp nhỏ trước tiên, đặc biệt là các khớp ngón tay, bàn tay và cổ tay.

• Đau và sưng khớp: Các khớp bị ảnh hưởng thường sưng, nóng, đỏ và rất đau khi chạm vào.

• Cứng khớp buổi sáng: Đây là triệu chứng rất đặc trưng. Người bệnh thường cảm thấy cứng khớp, khó cử động vào buổi sáng sau khi thức dậy, tình trạng này có thể kéo dài hơn 30 phút, thậm chí vài giờ.

• Đối xứng: Viêm thường xảy ra đối xứng hai bên cơ thể. Nếu một khớp ở cổ tay trái bị ảnh hưởng, khớp tương ứng ở cổ tay phải cũng có khả năng cao bị ảnh hưởng.

 Các triệu chứng toàn thân khác

Viêm khớp dạng thấp là bệnh hệ thống, nên ngoài khớp, nó còn gây ra các triệu chứng khác trên toàn cơ thể:

• Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi, kiệt sức không rõ nguyên nhân là một triệu chứng phổ biến.

• Sốt nhẹ: Người bệnh có thể bị sốt nhẹ, cảm giác không khỏe.

• Chán ăn, sụt cân: Tình trạng viêm mạn tính có thể gây chán ăn và dẫn đến sụt cân.

• Nốt thấp dưới da: Khoảng 25% người bệnh có các nốt cứng, gọi là nốt thấp, hình thành dưới da, thường ở các vùng tì đè như khuỷu tay.

Nếu bạn gặp phải các triệu chứng này, đặc biệt là cứng khớp buổi sáng kéo dài, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp để được chẩn đoán chính xác về tình trạng viêm khớp dạng thấp.

Những ai có nguy cơ cao mắc bệnh viêm khớp dạng thấp?

Mặc dù bất kỳ ai cũng có thể mắc viêm khớp dạng thấp, một số nhóm người có nguy cơ cao hơn do sự ảnh hưởng của các yếu tố dưới đây:

• Giới tính: Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2-3 lần so với nam giới. Các nhà khoa học cho rằng hormone sinh dục nữ có thể đóng vai trò trong việc này.

• Tuổi tác: Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường khởi phát ở độ tuổi trung niên, từ 40 đến 60 tuổi.

• Di truyền và tiền sử gia đình: Như đã đề cập, nếu trong gia đình bạn có người mắc viêm khớp dạng thấp, nguy cơ của bạn sẽ cao hơn.

• Hút thuốc lá: Hút thuốc lá không chỉ làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển bệnh mà còn có thể làm cho bệnh trở nên nặng hơn và giảm hiệu quả của thuốc điều trị.

• Thừa cân, béo phì: Những người thừa cân hoặc béo phì, đặc biệt là phụ nữ dưới 55 tuổi, dường như có nguy cơ mắc viêm khớp dạng thấp cao hơn một chút. Mỡ thừa trong cơ thể có thể sản sinh ra các protein gây viêm, góp phần làm tình trạng bệnh thêm trầm trọng.

Nhận thức được mình thuộc nhóm nguy cơ cao sẽ giúp bạn chú ý hơn đến sức khỏe xương khớp và các dấu hiệu bất thường của cơ thể để tầm soát viêm khớp dạng thấp sớm.

>> Xem thêm: Hội chứng tennis elbow là gì?

Bốn giai đoạn tiến triển của bệnh viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý tiến triển theo thời gian, nhưng tốc độ phát triển ở mỗi người là khác nhau. Việc hiểu rõ các giai đoạn giúp bạn và bác sĩ có kế hoạch can thiệp phù hợp, làm chậm quá trình tổn thương khớp. Quá trình này có thể kéo dài nhiều năm, và không phải ai cũng sẽ trải qua tất cả các giai đoạn, đặc biệt nếu được điều trị sớm.

Giai đoạn 1: Đây là giai đoạn đầu tiên của bệnh viêm khớp dạng thấp.

• Đặc điểm: Tình trạng viêm bắt đầu xuất hiện ở màng hoạt dịch (lớp mô lót bên trong khớp).

• Triệu chứng: Bạn có thể cảm thấy đau, nhức mỏi và cứng ở một hoặc nhiều khớp.

• Chẩn đoán hình ảnh: Ở giai đoạn này, phim chụp X-quang thường chưa cho thấy bất kỳ thay đổi mang tính phá hủy nào đối với xương, dù tình trạng viêm đã âm thầm diễn ra.

Giai đoạn 2: Tình trạng viêm đã bắt đầu gây ra những tổn thương rõ rệt hơn.

• Đặc điểm: Viêm lan rộng và bắt đầu làm tổn thương đến lớp sụn khớp, vốn đóng vai trò như một lớp đệm giữa các đầu xương.

• Triệu chứng: Bạn có thể nhận thấy tình trạng cứng khớp trở nên rõ rệt hơn và tầm vận động của khớp bắt đầu bị suy giảm.

• Chẩn đoán hình ảnh: X-quang có thể cho thấy sụn bị bào mòn nhẹ hoặc khe khớp hẹp lại.

Giai đoạn 3: Đây là giai đoạn mà các tổn thương đã trở nên nghiêm trọng.

• Đặc điểm: Tình trạng viêm đã ở mức độ nặng, đủ để tấn công và làm tổn thương đến cả phần xương nằm ngay dưới sụn khớp.

• Triệu chứng: Cơn đau và tình trạng cứng khớp sẽ nặng hơn, tầm vận động của khớp bị hạn chế nhiều hơn so với giai đoạn 2. Ở giai đoạn này, bạn có thể bắt đầu thấy những thay đổi vật lý hoặc biến dạng ở khớp.

• Chẩn đoán hình ảnh: X-quang cho thấy rõ sự bào mòn xương và tổn thương sụn khớp.

Giai đoạn 4: Đây là giai đoạn nặng nhất của bệnh viêm khớp dạng thấp.

• Đặc điểm: Ở giai đoạn này, quá trình viêm có thể không còn hoạt động mạnh mẽ như trước, nhưng các khớp đã bị tổn thương nặng nề và tiếp tục xấu đi. Xương và sụn bị phá hủy nghiêm trọng, có thể dẫn đến hiện tượng dính khớp (các đầu xương dính liền vào nhau).

• Triệu chứng: Người bệnh sẽ phải chịu đựng các cơn đau dữ dội, sưng, cứng khớp nghiêm trọng và mất hoàn toàn khả năng vận động của khớp bị ảnh hưởng.

Điều này một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát hiện sớm và tuân thủ điều trị để kiểm soát tình trạng viêm, ngăn không cho bệnh viêm khớp dạng thấp tiến triển đến những giai đoạn cuối cùng.

Các phương pháp điều trị viêm khớp dạng thấp hiện nay

Hiện tại, chưa có phương pháp nào chữa khỏi hoàn toàn viêm khớp dạng thấp. Mục tiêu chính của điều trị là kiểm soát tình trạng viêm, giảm đau, ngăn ngừa tổn thương khớp, duy trì chức năng vận động và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

 Điều trị y tế theo chỉ định của bác sĩ

Đây là nền tảng trong việc kiểm soát viêm khớp dạng thấp. Bác sĩ có thể chỉ định:

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Giúp giảm đau và kháng viêm tạm thời.

• Corticosteroid: Có tác dụng kháng viêm mạnh, thường được dùng trong các đợt bùng phát ngắn hạn.

• Thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARDs): Đây là nhóm thuốc chính, giúp làm chậm tiến trình bệnh và bảo vệ khớp khỏi tổn thương vĩnh viễn.

• Thuốc sinh học: Là một dạng DMARDs mới hơn, nhắm vào các phần cụ thể của hệ miễn dịch, thường được sử dụng khi các thuốc khác không hiệu quả.

 Vật lý trị liệu và vận động hợp lý

Tập thể dục thường xuyên và đúng cách là rất quan trọng. Các chuyên gia vật lý trị liệu có thể hướng dẫn các bài tập giúp:

• Tăng cường sự linh hoạt cho khớp.

• Làm mạnh các cơ bắp xung quanh khớp để hỗ trợ tốt hơn.

• Cải thiện sức bền và giảm mệt mỏi. Các môn thể thao nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga, thái cực quyền rất được khuyến khích cho người bệnh viêm khớp dạng thấp.

Vai trò của dinh dưỡng và giải pháp hỗ trợ từ Optivita Joint Health

Chế độ ăn uống và các dưỡng chất bổ sung đóng vai trò hỗ trợ quan trọng trong việc quản lý viêm khớp dạng thấp. Một chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa, axit béo omega-3 (có trong cá béo), rau xanh và trái cây có thể giúp giảm viêm.

Bên cạnh đó, việc bổ sung các dưỡng chất chuyên biệt cho khớp là một lựa chọn thông minh. Optivita Joint Health là sản phẩm được sản xuất tại Mỹ, với công thức toàn diện chứa các thành phần hỗ trợ sức khỏe xương khớp:

Sử dụng Optivita như một phần của kế hoạch chăm sóc sức khỏe tổng thể có thể góp phần hỗ trợ giảm viêm, tăng cường sự linh hoạt và cải thiện sự thoải mái cho người đang đối mặt với viêm khớp dạng thấp.

>> Xem thêm:

Glucosamine là gì? Cẩm nang sử dụng Glucosamine từ A-Z

Cẩm nang Chondroitin: Lợi ích, rủi ro và cách dùng

Cách làm chậm tiến triển của viêm khớp dạng thấp

Mặc dù không thể phòng ngừa hoàn toàn viêm khớp dạng thấp do yếu tố di truyền, bạn hoàn toàn có thể giảm nguy cơ và làm chậm tiến triển của bệnh thông qua việc xây dựng một lối sống lành mạnh.

• Bỏ hút thuốc lá: Đây là điều quan trọng nhất bạn có thể làm. Nếu bạn không hút thuốc, đừng bao giờ bắt đầu. Nếu bạn đang hút, hãy tìm cách từ bỏ ngay lập tức.

• Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm cân nếu bạn đang thừa cân sẽ giúp giảm áp lực lên các khớp chịu lực như hông, gối và bàn chân, đồng thời giảm mức độ viêm trong cơ thể.

• Tập thể dục đều đặn: Vận động không chỉ giúp khớp linh hoạt mà còn tăng cường sức khỏe tim mạch và tinh thần.

• Hạn chế tiếp xúc với tác nhân môi trường: Nếu công việc của bạn phải tiếp xúc với các hóa chất, bụi silica, hãy tuân thủ các biện pháp an toàn lao động.

• Chế độ ăn kháng viêm: Tăng cường ăn rau xanh, trái cây, cá béo, các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt. Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đường và chất béo bão hòa.

Chủ động thay đổi lối sống là cách tốt nhất để bạn bảo vệ sức khỏe xương khớp và chung sống hòa bình với căn bệnh viêm khớp dạng thấp.

>> Xem thêm:

Top 9 bài tập yoga cho người bị xương khớp giúp giảm đau, tăng dẻo dai

Kết luận

Việc kiểm soát viêm khớp dạng thấp là một hành trình dài đòi hỏi sự kiên trì. Bên cạnh việc tuân thủ phác đồ của bác sĩ, hãy chủ động chăm sóc xương khớp với sản phẩm viên uống bổ khớp Optivita Joint Health để hỗ trợ giảm viêm, tăng linh hoạt và cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn.

HỆ THỐNG OPTIVITA

Optivita Việt Nam – Văn phòng & Trung tâm

Phân phối:  Địa Chỉ: 18 Ter Nguyễn Thị Minh Khai, Phường Sài Gòn, TP. Hồ Chí Minh

Hotline: 1900 2999 36

Kênh bán hàng & phân phối:

• Website: www.optivita.com
• Fanpage: www.facebook.com/optivitawellness
• Instagram: www.instagram.com/optivita.wellness