Mua 2 hộp giảm 10%. Đặt mua ngay!

Ưu đãi 5% dành riêng cho bạn. Đăng ký ngay!

Bệnh lý loãng xương: Cách chẩn đoán và điều trị

Post by Anna Lee

Aug 23 2025

Loãng xương không còn là căn bệnh xa lạ, nhưng sự nguy hiểm thầm lặng của nó thường bị bỏ qua cho đến khi quá muộn. Tình trạng này khiến xương trở nên yếu và dễ gãy, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Hiểu rõ về bệnh lý loãng xương chính là bước đầu tiên và quan trọng nhất để bảo vệ bạn và người thân.

Loãng xương là gì?

Để hiểu rõ về bệnh loãng xương, chúng ta cần biết xương là một mô sống và liên tục được đổi mới. Quá trình này bao gồm việc các tế bào cũ bị phá vỡ và các tế bào mới được tạo ra để thay thế.

Khi còn trẻ, tốc độ tạo xương mới nhanh hơn tốc độ hủy xương cũ, giúp khối lượng xương tăng lên. Tuy nhiên, khi tuổi tác tăng, quá trình này mất cân bằng, tốc độ hủy xương diễn ra nhanh hơn, dẫn đến tình trạng loãng xương.

Loãng xương, hay còn gọi là xốp xương, là một rối loạn chuyển hóa của xương làm suy giảm sức mạnh của xương. Do đó khiến xương trở nên giòn, yếu và dễ bị gãy dù chỉ với những chấn thương nhẹ.

Bệnh thường diễn tiến âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu, vì vậy nó thường được mệnh danh là "kẻ giết người thầm lặng". Chỉ đến khi xảy ra biến chứng gãy xương, nhiều người mới nhận ra mình đang phải đối mặt với căn bệnh này. Việc nhận biết sớm các yếu tố nguy cơ là chìa khóa để phòng ngừa và điều trị loãng xương hiệu quả.

Hiểu được bản chất của bệnh loãng xương sẽ giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn và chủ động hơn trong việc xây dựng một hệ xương chắc khỏe ngay từ sớm.

>> Xem thêm:

Rách sụn chêm đầu gối có thể tự lành được không?

Hiểu đúng về thoái hóa khớp gối để tránh biến chứng nguy hiểm

Nguyên nhân chính gây loãng xương

Yếu tố tuổi tác và giới tính

Tuổi tác là yếu tố nguy cơ hàng đầu của loãng xương. Sau tuổi 30, mật độ xương bắt đầu giảm dần với tốc độ khoảng 0,5-1% mỗi năm. Phụ nữ có nguy cơ mắc loãng xương cao gấp 4 lần nam giới do sự sụt giảm hormone estrogen sau mãn kinh.

Estrogen đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì mật độ xương. Khi nồng độ hormone này giảm, quá trình mất xương diễn ra nhanh chóng, đặc biệt trong 5-10 năm đầu sau mãn kinh. Nam giới cũng có thể bị loãng xương khi testosterone giảm theo tuổi tác.

Yếu tố di truyền và chủng tộc

Gen di truyền quyết định khoảng 60-80% mật độ xương tối đa mà cơ thể có thể đạt được. Nếu có người thân trong gia đình bị loãng xương hoặc gãy xương do chấn thương nhẹ, bạn có nguy cơ cao hơn.

Người châu Á và da trắng có nguy cơ mắc loãng xương cao hơn so với người da đen. Điều này có thể do sự khác biệt về cấu trúc xương, kích thước cơ thể và khả năng hấp thụ canxi.

Lối sống và chế độ dinh dưỡng

Thiếu hụt canxi và vitamin D là nguyên nhân phổ biến của loãng xương. Canxi là thành phần chính của xương, trong khi vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi hiệu quả. Chế độ ăn ít rau xanh, sữa và các sản phẩm từ sữa sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh.

Lối sống ít vận động cũng góp phần làm tăng nguy cơ loãng xương. Xương cần được "kích thích" thông qua các hoạt động chịu tải để duy trì độ chắc khỏe. Hút thuốc và uống rượu bia quá mức cũng làm giảm mật độ xương đáng kể.

>> Xem thêm:

Vitamin D quan trọng thế nào đối với xương khớp?

Top 7 thực phẩm giàu canxi, tốt cho xương khớp bạn nên biết

Dấu hiệu và triệu chứng nhận biết loãng xương

Bệnh loãng xương thường được gọi là "kẻ trộm thầm lặng" vì quá trình mất xương diễn ra mà không có dấu hiệu cảnh báo sớm. Các triệu chứng thường chỉ xuất hiện khi xương đã trở nên yếu đi đáng kể, do đó việc nhận biết chúng là rất quan trọng.

Đau nhức xương khớp một cách âm ỉ: Cảm giác đau mỏi không rõ nguyên nhân ở các vùng chịu lực của cơ thể như cột sống, thắt lưng, hông và xương chậu. Cơn đau thường tăng lên khi người bệnh vận động, đi lại, đứng hoặc ngồi lâu và sẽ thuyên giảm khi được nghỉ ngơi.
Giảm chiều cao cơ thể theo thời gian: Tình trạng này xảy ra do các đốt sống bị yếu đi và xẹp lún một cách từ từ, khiến cho chiều cao tổng thể giảm đi. Sự sụt giảm chiều cao từ hai đến ba centimet trở lên có thể là một dấu hiệu cảnh báo tình trạng loãng xương đang diễn ra.
Thay đổi dáng đi và gù lưng: Khi các đốt sống ở lưng bị lún, cột sống có thể bị cong về phía trước, dẫn đến tình trạng gù lưng thấy rõ. Dáng đi của người bệnh cũng có thể thay đổi, trở nên chậm chạp và kém linh hoạt hơn trước đây rất nhiều.
Gãy xương sau những va chạm rất nhẹ: Đây là triệu chứng rõ ràng và nghiêm trọng nhất của bệnh loãng xương, thường xuất hiện ở giai đoạn muộn của bệnh. Xương có thể bị gãy đột ngột chỉ sau một cú ngã nhẹ, ho mạnh, hắt hơi hoặc thậm chí khi cúi xuống để nhặt đồ vật.

Việc nhận biết những dấu hiệu này giúp chúng ta chủ động đi khám và có biện pháp can thiệp kịp thời để bảo vệ sức khỏe.

Ai là người có nguy cơ cao mắc bệnh loãng xương?

Không phải tất cả mọi người đều có nguy cơ mắc bệnh loãng xương giống nhau. Một số nhóm đối tượng có khả năng cao hơn do đặc điểm tuổi tác, di truyền, lối sống hay những yếu tố sức khỏe nền tảng:

Phụ nữ sau thời kỳ mãn kinh: Đây là nhóm đối tượng có nguy cơ cao nhất do sự suy giảm nồng độ hormone estrogen một cách đột ngột. Hormone này đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều hòa quá trình tái tạo và bảo vệ cấu trúc xương cho phụ nữ.
Người cao tuổi ở cả hai giới: Quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể làm cho tốc độ hủy xương diễn ra nhanh hơn tốc độ tạo xương mới. Càng lớn tuổi, mật độ xương càng giảm sút, khiến xương trở nên yếu và giòn hơn, dễ bị tổn thương khi va chạm.
Người có tiền sử gia đình: Yếu tố di truyền cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc quyết định sức khỏe xương của mỗi cá nhân. Nếu trong gia đình bạn có cha mẹ hoặc anh chị em ruột bị loãng xương thì nguy cơ mắc bệnh của bạn cũng sẽ cao hơn.
Người có lối sống không lành mạnh: Những người có thói quen hút thuốc lá thường xuyên hoặc lạm dụng rượu bia sẽ có nguy cơ loãng xương cao. Chế độ ăn uống thiếu hụt canxi và vitamin D kéo dài cũng là nguyên nhân trực tiếp làm suy yếu sức khỏe của hệ xương.

Nhận diện đúng các nhóm nguy cơ giúp mỗi cá nhân có kế hoạch chăm sóc xương từ sớm. Dù thuộc nhóm nào, việc duy trì lối sống lành mạnh, dinh dưỡng hợp lý và vận động khoa học đều đóng vai trò quan trọng trong ngăn ngừa loãng xương.

Các phương pháp chẩn đoán tình trạng loãng xương hiện nay

Chẩn đoán loãng xương sớm giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, đồng thời hạn chế nguy cơ gãy xương. Hiện nay, nhiều phương pháp hiện đại được áp dụng nhằm xác định chính xác mật độ xương và đánh giá nguy cơ bệnh.

Đo mật độ xương (DEXA Scan)

Đây được xem là phương pháp tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán bệnh loãng xương một cách chính xác nhất trên toàn thế giới. Kỹ thuật này sử dụng tia X năng lượng kép để đo lường hàm lượng canxi và các khoáng chất khác có trong một đoạn xương. Quá trình đo diễn ra nhanh chóng, không gây đau đớn và sử dụng liều bức xạ rất thấp, an toàn cho người bệnh.

Kết quả đo mật độ xương (chỉ số T-score) sẽ được so sánh với mật độ xương của một người trưởng thành khỏe mạnh. Dựa vào chỉ số này, bác sĩ có thể kết luận bạn có bị loãng xương hay không, đang ở giai đoạn nào và dự báo nguy cơ gãy xương trong tương lai. Đây là công cụ hữu hiệu để theo dõi hiệu quả của quá trình điều trị.

Chụp X-quang

Chụp X-quang cột sống và các khớp lớn có thể phát hiện các biến chứng của loãng xương như gãy đốt sống. Tuy nhiên, X-quang chỉ phát hiện được loãng xương khi mật độ xương đã giảm 30-50%. Phương pháp này thường được sử dụng để đánh giá biến chứng hơn là chẩn đoán sớm loãng xương.

X-quang có ưu điểm là chi phí thấp, dễ thực hiện và có sẵn tại hầu hết các cơ sở y tế. Bác sĩ có thể nhận thấy các dấu hiệu như xương trở nên mờ, vỏ xương mỏng và các đốt sống bị nén. Tuy nhiên, để chẩn đoán chính xác và sớm loãng xương, cần kết hợp với các phương pháp khác như DEXA.

Xét nghiệm máu và nước tiểu

Các xét nghiệm máu và nước tiểu cũng có thể được thực hiện để tìm kiếm các nguyên nhân thứ phát gây mất xương. Các xét nghiệm này giúp đo nồng độ canxi, vitamin D, và các hormone liên quan đến quá trình chuyển hóa xương. Việc này giúp bác sĩ loại trừ các bệnh lý khác và đưa ra chẩn đoán cuối cùng một cách chính xác.

Sự kết hợp nhiều phương pháp chẩn đoán giúp đảm bảo độ chính xác và toàn diện. Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp phát hiện loãng xương sớm và can thiệp kịp thời.

Điều trị loãng xương như thế nào cho hiệu quả?

Mục tiêu của việc điều trị loãng xương là làm chậm quá trình mất xương, tăng cường mật độ xương và quan trọng nhất là ngăn ngừa gãy xương. Một phác đồ điều trị hiệu quả thường là sự kết hợp toàn diện giữa việc dùng thuốc, thay đổi dinh dưỡng và điều chỉnh lối sống một cách khoa học:

Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ

Thuốc điều trị loãng xương được chia thành hai nhóm chính: nhóm thuốc chống hủy xương và nhóm thuốc tăng tạo xương. Nhóm chống hủy xương (phổ biến nhất là Bisphosphonates) hoạt động bằng cách làm chậm quá trình các tế bào hủy xương cũ, giúp bảo tồn khối lượng xương hiện có. Nhóm thuốc này có thể được dùng dưới dạng viên uống hàng tuần, hàng tháng hoặc dạng tiêm truyền tĩnh mạch.

Đối với các trường hợp loãng xương nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định nhóm thuốc tăng tạo xương để kích thích cơ thể sản sinh các tế bào xương mới. Việc lựa chọn loại thuốc, liều lượng và thời gian sử dụng phải được bác sĩ chuyên khoa cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân.

Thay đổi dinh dưỡng và lối sống

Đây là nền tảng không thể thiếu trong mọi phác đồ điều trị loãng xương, giúp tối ưu hóa hiệu quả của việc dùng thuốc. Một chế độ ăn giàu canxi và vitamin D là yêu cầu bắt buộc, giúp cung cấp nguyên liệu cần thiết cho việc xây dựng và duy trì hệ xương chắc khỏe. Việc bổ sung các thực phẩm như sữa, phô mai, rau xanh đậm và cá béo là rất quan trọng.

Bên cạnh đó, việc duy trì một chương trình tập luyện thể chất đều đặn cũng mang lại lợi ích to lớn. Các bài tập chịu trọng lượng như đi bộ, chạy bộ và các bài tập kháng lực giúp kích thích xương trở nên đặc và mạnh mẽ hơn.

Từ bỏ hút thuốc, hạn chế rượu bia và tránh nguy cơ té ngã cũng là những yếu tố quan trọng góp phần vào thành công của quá trình điều trị loãng xương.

>> Xem thêm:

Bệnh xương khớp kiêng ăn gì? 7 nhóm thực phẩm cần tránh để giảm đau

Sử dụng thực phẩm chức năng như thế nào để tốt cho sức khỏe?

Top 9 bài tập yoga cho người bị xương khớp giúp giảm đau, tăng dẻo dai

Giải đáp các thắc mắc thường gặp về loãng xương

Dưới đây là câu trả lời cho một số câu hỏi phổ biến nhất liên quan đến bệnh loãng xương, giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe này.

Bệnh loãng xương có nguy hiểm không?

Có, loãng xương là một bệnh lý nguy hiểm. Mặc dù bệnh tiến triển âm thầm, nhưng biến chứng chính của nó là gãy xương có thể gây đau đớn dữ dội, tàn tật, mất khả năng vận động, giảm chất lượng cuộc sống và thậm chí làm tăng nguy cơ tử vong, đặc biệt là với trường hợp gãy xương hông.

Bệnh loãng xương gây ra biến chứng gì?

Biến chứng nghiêm trọng nhất là gãy xương, thường xảy ra ở cột sống, hông và cổ tay. Gãy lún đốt sống có thể dẫn đến gù lưng, giảm chiều cao và đau lưng mạn tính. Gãy xương hông thường đòi hỏi phẫu thuật phức tạp và có thể khiến bệnh nhân phải nằm liệt giường, đối mặt với nhiều biến chứng khác như viêm phổi, loét do tì đè.

Bệnh loãng xương có chữa khỏi được không?

Loãng xương là một bệnh mạn tính và không thể chữa khỏi hoàn toàn, có nghĩa là không thể phục hồi hoàn toàn khối lượng xương đã mất về như ban đầu. Tuy nhiên, bệnh hoàn toàn có thể được kiểm soát và quản lý tốt thông qua điều trị, giúp làm chậm quá trình mất xương, tăng cường sức mạnh xương và giảm đáng kể nguy cơ gãy xương.

Có cách nào để phòng ngừa bệnh loãng xương không?

Hoàn toàn có thể. Phòng ngừa loãng xương nên được bắt đầu từ sớm bằng cách xây dựng một chế độ ăn giàu canxi và vitamin D, tập thể dục đều đặn, duy trì lối sống lành mạnh không thuốc lá và rượu bia. Việc tầm soát mật độ xương định kỳ, đặc biệt ở các đối tượng có nguy cơ cao, cũng là biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Kết luận

Loãng xương là một thách thức sức khỏe nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả thông qua việc hiểu biết đúng đắn và áp dụng các biện pháp phù hợp.

Ngoài ra, việc chủ động bổ sung dưỡng chất cho xương khớp là một gợi ý đáng để bạn cân nhắc. Viên uống bổ khớp Optivita Glucosamine Chondroitin Complex with Turmeric có thể là người bạn đồng hành hỗ trợ bạn trên hành trình chăm sóc sức khỏe xương khớp, góp phần giảm thiểu nguy cơ loãng xương.